Zonlicht
Zonlicht
Zonlicht kan zowel een positieve als een negatieve invloed hebben op de huid. De UV-stralen zorgen voor aanmaak van vitamine D, wat goed is voor onze botten, maar UV-straling kan ook het ontstaan van huidkanker bevorderen of een zonneallergie veroorzaken.
Zonkracht
Met de zonkracht word de hoeveelheid UV-straling bedoeld die de aarde bereikt. De zonkracht is er dus altijd, de ene dag sterker dan de andere. Het wordt aangeduid met een cijfer, waarbij 1 staat voor een zeer zwakke zonkracht en 10 voor een zeer sterk.. Er zijn vier factoren te onderscheiden die deze zonkracht bepalen.
Hoogte van de zon
Ten eerste de hoogte van de zon, hoe hoger deze staat, hoe sterker de zonkracht. Dit heeft te maken met de ozonlaag, deze filtert namelijk de UV-straling. Hoe hoger de zon staat, hoe korter de weg door de atmosfeer, hoe minder er wordt gefilterd. Bij een lagere stand van de zon wordt er meer straling gefilterd, doordat de weg door de atmosfeer langer is. In de winter staat de zon erg laag, vandaar dat de zonkracht dan minder sterk is.
Bewolking
Op een bewolkte dag is de zonkracht lager: de UV-straling moet moeite doen om door het dikke pakket van wolken heen te dringen. Soms kan bewolking ook verraderlijk zijn, namelijk wanneer deze gebroken is. Dan schijnt de zon dus direct op de aarde, en is er weerkaatsing mogelijk aan de zijkant van de wolken.
Weerkaatsing
Bij weerkaatsing van de UV-stralen neemt de zonkracht in sterkte toe. Situaties waarbij dit kan gebeuren zijn op het water, zand en sneeuw. Het is dus belangrijk jezelf goed te beschermen op het strand, maar ook bij winter- of watersport.
Dikte ozonlaag
De ozonlaag beschermt ons tegen de schadelijke UV-straling, doordat het zonlicht wordt gefilterd daalt de kracht hiervan. Hoe dikker de ozonlaag, hoe meer bescherming.
UV-Straling
Er zijn drie verschillende soorten UV-straling. UVA, UVB en UVC. Het zonlicht dat onze aarde bereikt bestaat voor ongeveer 95% procent uit UVA-straling. Je verbrandt er niet door, maar het dringt wel diep in je huid waar het schade aanricht aan je DNA. UVA zorgt er ook voor dat je huid veroudert.
UVB is de variant die ervoor zorgt dat je huid verbrandt als je je niet goed beschermt tegen de zon. Het zorgt ook voor de aanmaak van vitamine D. Deze vitamine zorgt samen met calcium voor sterke botten.
Zonlicht en je huidtype
Je huid beschermen tegen de zon is ontzettend belangrijk, het is aan te raden genoeg zonnebrand te blijven smeren. Maar hoe kan het dat de één niet verbrand en de ander juist zeer snel rood wordt? Dit heeft te maken met je huidtype; je huidtype is erfelijk bepaald. De Amerikaanse dermatoloog Thomas B. Fitzpatrick maakte hiervoor een standaard schaal, op basis van hoe gevoelig iemand is voor de ultraviolette straling van de zon en de mate hoe snel iemand verbrand. Hier zijn zes huidtypen uitgekomen. Ben je benieuwd?
Lees meer over welk huidtype je hebt en welk zonadvies bij jouw huidtype hoort.
De zon en jonge kinderen
Een babyhuid heeft nog geen beschermend pigment, daarom is het beter een baby in het eerste levensjaar uit de zon te houden. Laat daarna het kindje rustig wennen aan de zon en smeer het huidje goed in met zonnebrandcrème, met een hoge factor. Smeer kinderen het liefst een half uur voordat ze de zon ingaan in. Smeer royaal een dikke laag crème – om de twee uur – want een dunne laag houdt het UV-licht minder goed tegen. En neem ook de oren mee bij het insmeren!
Houd kinderen tussen 11.00 en 15.00 uur uit de zon, deze is dan op zijn sterkst. Het is slim om je kind zonwerende kleding aan te doen, dan weet je zeker dat ze niet verbranden. Denk ook aan een petje of hoedje.
UV-straling is niet alleen maar slecht: het is de bron van vitamine D. Een tekort aan deze vitamine kan de botgroei bij kinderen afremmen. Zonlicht op gezicht en handjes levert voldoende vitamine D op, extra zon is niet nodig.
Test je kennis over de zon! Maak hier de test: https://huidfonds.nl/wp_quiz/test-je-kennis-over-zon-en-zonbescherming/
Bron: huidfonds.nl
Herkennen van huidkanker
De zon heeft een positief effect op ons humeur, het geeft ons energie, vitamine D en een kleurtje. Helaas heeft de zon ook negatieve eigenschappen. Het kan namelijk bepaalde vormen van huidkanker veroorzaken. We kunnen 4 verschillende vormen van huidkanker onderscheiden namelijk: Actinische keratosen, Basaalcelcarcinoom, Plaveiselcelcarcinoomen het Melanoom. Bij al deze vormen van huidkanker is het van belang dat we deze tijdig herkennen en dat we onze cliënten doorsturen naar de huisarts. Maar hoe herkennen we deze verschillende vormen?
Actinische keratosen is een voorstadia van huidkanker. Deze huidafwijking ontstaat vaak pas na het 50e levensjaar. We herkennen deze voorloper van huidkanker vooral aan de kleine, ruwe schilferende, bruingrijs gekleurde leasies, die vooral op handruggen, onderarmen, decolleté, gelaat en onbehaarde hoofd zijn gelokaliseerd. Wanneer je erover heen wrijft voelt het aan als een klein wratje. Het is van belang dat je deze niet weg probeert te halen. Een crème zal ook geen effect hebben. Actinische keratosen zal nooit uit zichzelf verdwijnen en moeten daarom behandeld worden door een arts omdat de kans bestaat dat deze vorm overgaat in een vorm van huidkanker.
Het basaalcelcarcinoom is een vorm van huidkanker die het vaakst voorkomt. Het basaalcelcarcinoom begint meestal met een huidkleurig of bruin bultje welke erg langzaam groeit. Dit bultje gaat vroeg of laat in het midden open waardoor er een zweertje met een parelachtige glans ontstaat. Hier zijn soms kleine bloedvaatjes op te zien. Er zijn ook varianten waarbij het vlak blijft, echter herkennen we deze toch aan de kleurveranderingen, roodheid en de schilfering. Deze leasies komen vaak voor op handen, gelaat, onderarmen en het decolleté. Het komt voor bij zowel mannen als vrouwen.
Het plaveiselcelcarcinoom ontstaat meestal uit een actinische keratose. Het ziet eruit als een kleine huidkleurige of roze bult. Deze bult voelt ruw aan en wordt langzaam groter. Soms kan deze bult pijnlijk zijn. Bij dit bultje ontbreken de bloedvaatjes en de glans die we zien bij het basaalcelcarcinoom. Het plaveiselcelcarcinoom kan ook beginnen met een wondje welke uiteindelijk een zweertje wordt die niet wilt genezen. Ze kunnen overal voorkomen maar komen het vaakst voor op handen, onderamen, gelaat, lippen oren en hoofdhuid.
Het melanoom is een vorm van huidkanker die ontstaan uit pigmentcellen van de huid, bijvoorbeeld uit moedervlekken. Een melanoom herken je snel wanneer een moedervlek van kleur, structuur of grootte verandert of als het jeukt of bloed. In tegenstelling tot andere vormen van huidkanker, komen melanomen relatief vaak voor bij mensen vanaf een jaar of 40. Bij vrouwen wat vaker dan bij mannen. Melanomen kunnen overal zitten maar hebben wel voorkeurslokalisaties. Bij vrouwen komen melanomen vooral voor op de benen en bij mannen vooral op de rug. Maar melanomen kunnen ook voorkomen op armen, in het hoofd-hals gebied en op delen die nooit in de zon komen zoals voetzolen, handpalmen en slijmvliezen. Het is belangrijk dat we deze vorm snel herkennen omdat deze levensbedreigend is.
Wanneer je iets ziet wat je niet vertrouwd of waarover je twijfelt, ga naar de huisarts. Dit kan een wondje, een bultje een verkleuring of een moedervlek zijn. Liever 1 bezoek teveel dan 1 te weinig. Het is belangrijk dat dit tijdig wordt gesignaleerd!